Δείτε τα video μας στα παρακάτω κανάλια

youtube channel dailymotion channel
veoh channel

Διαβάστε την εφημερίδα μας

Γονική αλλοτρίωση στο διαζύγιο

Σπιτάλας Νίκος, καθηγητής, email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.

ΟΡΙΣΜΟΣ

Είναι το σύνδρομο κατά το οποίο το παιδί εξαναγκάζεται να αποξενωθεί από τον γονέα ο οποίος δεν έχει την επιμέλεια η/και την γονική μέριμνα. Τότε αρνήται να συναντήσει τον αποξενωμένο γονέα.

Το φαινόμενο αυτό παρουσιάστηκε και ερευνήθηκε προ εικοσαετίας από μελετητές όπως ο Turkat, ο Gardner και νεώτερους όπως οι: Clarke-Stewart Thompson, Wood, Bone, Harvey, Nicholas και πολλούς άλλους.

Στην Ελλάδα δεν έχει ερευνηθεί ακόμη –εκτός από φωτεινές εξαιρέσεις πχ Χριστοδουλάκης, Τσιάντης, Χαραλαμπάκης, κ.α. όπως θα έπρεπε, με την ακρίβεια και βάθος που αρμόζει στα ελληνικά δεδομένα.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η αύξηση των διαζυγίων στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντική, δεν συνάδει με τα ήθη, έθιμα, ωριμότητα και δεσμούς της παλαιότερης οικογένειας. Οι ρόλοι των γονέων έχουν εξελιχθεί, ο πατέρας ασχολείται με την οικογένεια και τα παιδιά αν όχι περισσότερο, ισότιμα με την μητέρα, αλλά η κοινωνία, η πολιτεία και η νομοθεσία δεν έχουν ακολουθήσει αυτή την εξέλιξη.

Η παλαιά αντίληψη ότι το παιδί πρέπει να μείνει με την μητέρα ή ότι ο πατέρας δεν επιθυμεί την καθημερινή επικοινωνία με τα παιδιά του έχει προξενήσει ανεπανόρθωτη βλάβη στις σχέσεις πατέρα-παιδιού και κατά συνέπεια στον ψυχισμό των παιδιών.

Όλες οι μελέτες έως τώρα, που ερεύνησαν τις ψυχικές διαταραχές των παιδιών των διαζυγίων, βασίζονται στην αρχή ότι η μητέρα μένει στο σπίτι με το παιδί και ο πατέρας είναι ενδεχομένως αδιάφορος. Φυσικά, όταν η βασική αρχή (αξίωμα) είναι εσφαλμένη τότε, και τα συμπεράσματα είναι λανθασμένα.

Η διατάραξη αυτής της ισορροπίας ήλθε βαθμιαία όσον αφορά στην σχέση πατέρα-παιδιού στα ελληνικά δεδομένα. Ας μη ξεχνάμε ότι πάρα πολλοί έλληνες έζησαν στο εξωτερικό και προσάρμοσαν τις συνήθειές τους στις απαιτήσεις της ζωής όσον αφορά την εξισορρόπηση του χρόνου που αφιερώνουν στην οικογένεια και στην εργασία. Ενώ λοιπόν ο πατέρας ανταποκρίθηκε πλήρως στα νέα καθήκοντα-ευθύνες, κοινωνικά και πολιτισμικά δρώμενα, η κοινωνία δεν δέχθηκε ακόμα αυτό το ρόλο και κυρίως οι θεσμοί, η πολιτεία ζουν ακόμη στις προηγούμενες δεκαετίες.

Αυτό, είχε σαν συνέπεια, σε περίπτωση διαζυγίου, να υπάρχει ακόμη αυτή η νοοτροπία και στο δικαστικό χώρο και να ανατίθεται σχεδόν πάντα η επιμέλεια στη μητέρα, μη λαμβάνοντας υπόψη ότι και αυτή ως γυναίκα εξελίχθηκε, πήρε ρόλους στη παραγωγή και δεν βρίσκεται πλέον μέσα στο σπίτι με το παιδί για την ανατροφή του.

Η πρακτική αυτή οδήγησε στις δικαστικές αποφάσεις όπου η επιμέλεια/γονική μέριμνα δίδεται στη μητέρα και στον πατέρα δίδεται πενιχρή επικοινωνία αγνοώντας ότι η επικοινωνία του γονέα με το παιδί είναι μια βαθειά βιωματική σχέση που δεν αντικαθίσταται από λίγες ώρες εβδομαδιαίως. Ακόμη περισσότερο, όταν η ψυχολογική/ψυχική κατάσταση της μητέρας λόγω διαζυγίου είναι άσχημη (Gardner, Νομικές και Ψυχοθεραπευτικές Προσεγγίσεις στους τρεις τύπους Γονικών Συνδρόμων Αποξένωσης στην Οικογένεια, σελ. 4, παρ.1, Turkat, κ.α.) και, προσπαθεί να 'εκβιάσει' ή να εκδικηθεί (άραγε γιατί εφόσον όλα είναι συναινετικά στα πρώτα βήματα του διαζυγίου?), τον πατέρα μέσω της 'επικοινωνίας'.

ΖΗΤΗΜΑ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Η Πολιτεία θέσπισε νόμους και τους επικαιροποίησε το 1983 σχετικά με το οικογενειακό δίκαιο αλλά δεν έλαβε υπόψη ότι η εφαρμογή τους θα ήταν ακατόρθωτη με την ραγδαία εξέλιξη της κοινωνίας. Εξάλλου, μόλις τότε δειλά-δειλά, εμφανίζονταν τα τραγικά αποτελέσματα στις δυτικές χώρες και ξεκινούσαν την έρευνα οι προαναφερόμενοι επιστήμονες.

Τότε, οι χώρες αυτές προσάρμοσαν το νομικό καθεστώς στην από κοινού κηδεμονία, ξεχώρισαν διακριτά τις έννοιες επιμέλεια ως κατοικία και την γονική μέριμνα ως κηδεμονία. Η επικοινωνία ορίστηκε σε πολλές χώρες ως ελεύθερη διότι θεωρήθηκε ότι γίνεται κατάχρηση της 'μοναδικής εξουσίας' από τον ένα γονέα και η στέρηση του άλλου γονέα-προτύπου έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των παιδιών από την αποξένωση μέσω δικαστικής απόφασης.

Ο γονέας λοιπόν που έχει την κηδεμονία, υποθέτει ότι έχει απόλυτη εξουσία επί του παιδιού επί του οποίου δημιουργεί αρνητικά αισθήματα κατά του άλλου γονέα και αυτό έχει ως συνέπεια την ψυχική αποξένωση μετά την φυσική που έχει προέλθει εξ'αιτίας της δικαστικής απόφασης.

Ο γονέας-εξουσιαστής επιβάλει είτε με βίαιο τρόπο είτε με ψυχολογική χρόνια 'πλύση εγκεφάλου'. Ο Gardner το ονομάζει σύνδρομο παράνοιας του/της χωρισμένου.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Το παιδί:

Δεν θέλει να μιλήσει ούτε τηλεφωνικά με τον αποξενωμένο γονέα.

Βαριέται εύκολα την παρέα με τον αποξενωμένο γονέα.

Πολλές φορές του συμπεριφέρεται επιθετικά –κυρίως λεκτικά-.

Σε ακραίες περιπτώσεις:

Δεν θέλει καθόλου να τον δει διότι τον φοβάται.

Δεν δέχεται να υπακούσει στη δικαστική απόφαση 'επικοινωνίας'

Έρχεται εναντίον του σε δικαστήριο.

Το παιδί διακατέχεται από άγχος και έχει ψυχολογικά προβλήματα (όπως μαθησιακές δυσκολίες, δυσλεξία, σύγχυση, ανασφάλεια και άλλα).

ΜΕΘΟΔΟΙ

Η μέθοδος αποξένωσης εξαρτάται από το πνευματικό και μορφωτικό επίπεδο του γονέα-δράστη, από την ηλικία του παιδιού και από τις συνθήκες.

Ξεκινά από την απαγόρευση σε συνάντηση (έστω και νόμιμη, επικοινωνίας) με τον άλλο γονέα, με την απαγόρευση τηλεφωνικής επικοινωνίας, με τον τρόπο απαξίωσης του ονόματος και των πράξεων του άλλου γονέα έως και την βίαια αρπαγή με σκοπό την επίδειξη δυνάμεως.

Σε πολλές περιπτώσεις, η μέθοδος που χρησιμοποιείται για αποξένωση είναι αυτή της συκοφαντικής δυσφήμισης του άλλου γονέα, ενώπιον τρίτων, συγγενών, συναδέλφων, κτλ, ούτως ώστε το παιδί να ντρέπεται για τον γονέα αυτό και να του δημιουργηθούν συναισθήματα ενοχής, ντροπής, φόβου.

Πολλές φορές, επίσης, για επίρρωση των λεγομένων και για να πείσει ο γονέας-θύτης, βεβαιώνει ότι υπάρχει και σεξουαλική παρενόχληση-κακοποίηση από τον άλλο γονέα για δικαστική και νομική μεθόδευση. Αυτό, όπως είναι φυσικό δημιουργεί ακόμη περισσότερα προβλήματα στο παιδί και η αποξένωση έρχεται πολύ πιο γρήγορα.

Τα δικαστήρια αδυνατούν να βρουν την αλήθεια και στέλνουν το 'μπαλάκι' στους παιδοψυχιάτρους οι οποίοι με τη σειρά τους στον Εισαγγελέα ή το δικαστή. Εν τω μεταξύ, ο χρόνος κυλά, το παιδί αποξενώνεται ακόμη περισσότερο και στην εφηβεία ή και ενηλικίωση έχει ήδη αποξενωθεί τελείως και έχει αποκτήσει ανυπέρβλητα προβλήματα.

ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΥΤΗ-ΓΟΝΕΑ ΣΤΟΝ ΑΛΛΟ ΓΟΝΕΑ

Ο γονέας-θύτης κάνει τις παρακάτω ενέργειες:

1.Θα επιμείνει να έρχεστε και πηγαίνετε ακριβώς στους χρόνους ορίζει. Θα σας κάνει να υποφέρετε γι' αυτό με κάποιο τρόπο.

2. Θα επιμείνει να ριθμίζει που πηγαίνετε με το παιδί και κάτω από ποιους όρους. Δεν θα σας ενημερώσει για τίποτα που κάνει η ίδια με το παιδί.

3. Θα κάνει τις αλλαγές στις ρυθμίσεις που έχετε με το παιδί αλλά θα σας δώσει αυτές τις αλλαγές το τελευταίο λεπτό. Εάν παραπονεθείτε θα χάσετε το χρόνο επαφών (επικοινωνία). Εάν πρέπει να αλλάξετε τις ρυθμίσεις απλώς θα αρνηθεί να αποδεχθεί τις αλλαγές και θα χάσετε το χρόνο επαφών.

4. Θα προσφέρει σκόπιμα στο παιδί τα εναλλακτικά γεγονότα τις ημέρες που έχετε το παιδί και θα πει έπειτα ότι το παιδί έχει επιλέξει το εναλλακτικό γεγονός. Θα σας κάνει να επιλέξετε να επιμείνει στο χρόνο επαφών σας ή να επιτρέψει στο παιδί για να κάνει το άλλο πράγμα έτσι ώστε θα εμφανιστείτε κακοί.

5. Θα αναπαραγάγει τα δώρα που δίνετε στο παιδί για να υπονομεύσει την αξία που το παιδί τα δίνει.

6. Θα κρύψει, θα σπάσει, θα εξαφανίσει ή θα είναι σκόπιμα απρόσεκτη με τα πράγματα που δίνετε το παιδί σας.

7. Θα παρερμηνεύσει σκόπιμα κάτι που κάνετε ή λέτε στο σημείο όπου θα σκεφτείτε δύο φορές για να κάνετε κάτι.

8. Μπορεί να ζητήσει πρόσθετα χρήματα για το παιδί, και να παρουσιάσει το αίτημα κατά τέτοιο τρόπο ώστε υπονοούν προφανώς ότι θα χάσετε έξω στην επαφή εάν δεν κάνετε την προσφορά.

9. Θα γράψει για να σας ενημερώσει για τις αλλαγές στους χρόνους επαφών αλλά ταχυδρομεί την επιστολή έτσι ώστε μπορεί ενδεχομένως να μην φθάσει σε σας εγκαίρως.

10. Δεν θα σας κρατήσει ενημερωμένους για την ευημερία childs, τις εκθέσεις εκπαίδευσης, τις δραστηριότητες ή ότι αναμένετε ως γονέας.

11. Εάν κάνετε κάτι για να βοηθήσετε το παιδί, η μητέρα (ή πατέρας) μπορεί να σας ευχαριστήσει σε τρόπο σαν να ευχαριστιστεί έναν ξένο που κάνει μια εύνοια.

12. Ενθαρύνει άλλους να αγοράσουν τα ενδύματα παιδιών. Θα επικρίνει δική σας προτίμηση ή κατανόηση των αναγκών.

13. Θα επικρίνει το σπίτι, τους φίλους, και το ύφος ζωής σας. Θα χρησιμοποιήσει οποιον δήποτε από αυτούς ως δικαιολογία για να σταματήσει την επαφή.

14. Θα πει στο παιδί ότι το δικαστήριο «δεν επιτρέπει να δει τον πατέρα περισσότερο από στη δικαστική απόφαση» όταν στην πραγματικότητα η δικαστική απόφαση δηλώνει μόνο τον ελάχιστο χρόνο επαφών.

15. Θα επιτρέψει στο παιδί για να χάσει την εργασία (πχ σχολική) κατά τη διάρκεια της εβδομάδας έτσι ώστε πρέπει να γίνει στο χρόνο επαφών σας,

16. Θα ερμηνεύσει το χρόνο επαφών σας ως το συνολικό ποσό χρόνου διαθέσιμο για όλους τους σκοπούς. Εάν οι γονείς σας θέλουν να δουν το εγγόνι τους θα πρέπει να βγεί από το χρόνο επαφών σας.

17. Εάν σας δει στο δρόμο όταν είναι με το παιδί θα σας αγνοήσει και με δύναμη θα ενθαρύνει το παιδί για να κάνει το ίδιο πράγμα.

18. Εάν συμμετέχετε στο σχολείο/τα γεγονότα λεσχών και δείτε το παιδί σας εκεί θα πει το σας ότι δεν επιτρέπεστε για να το κάνετε. Μπορεί καλά να έρθει σε επαφή με το σχολείο και να τους ενημερώσει (ανακριβώς) ότι το δικαστήριο σας έχει απαγορεύσει από τέτοια γεγονότα.

19. Εάν έχετε ένα νέο συνεργάτη θα επιμείνει ότι ο νέος συνεργάτης δεν έχει συμπεριληφθεί στους χρόνους επαφών δεδομένου ότι στενοχωρεί το παιδί.

20. Εάν στείλετε τα δώρα παιδιών σας στις ειδικές περιπτώσεις θα τα πάρουν σε άγνωστη ημέρα.

21. Εάν τηλεφωνήσετε στο παιδί σας και απαντά η ίδια ςτο τηλέφωνο, θα πει ότι το παιδί είναι απασχολημένο ή είναι έξω από το σπίτι. Εάν το παιδί πάρει το τηλέφωνο θα ακούει τη συνομιλία ή θα διακόψει το παιδί.

22. Θα υπενθυμίσει συνεχώς σε σας τις ανεπάρκειές σας ως πατέρα μπροστά από το παιδί. Οποιεσδήποτε απαντήσεις σε αυτό θα θεωρηθούν όπως "κωπηλατώντας μπροστά από τα παιδιά".

ΟΔΗΓΙΕΣ

Η άρνηση του παιδιού να επικοινωνήσει με τον άλλο γονέα πρέπει να αντιμετωπιστεί ψυχιατρικά και με κατάλληλες μεθόδους από ομάδες κοινωνικών λειτουργών.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ψυχίατροι κατευθύνουν το παιδί σε ψυχιατρικές κλινικές, απομακρύνοντάς το από το νοσηρό περιβάλλον του γονέα-θύτη.

Αποτελεσματικός έχει κριθεί, στην αρχή της αποξένωσης, και ο βίαιος τρόπος, μέσω αυτοφώρου διαδικασίας και ένταλμα σύλληψης στον γονέα που δημιουργεί αυτό το πρόβλημα. Παρατηρήθηκε ότι είναι, προσωρινά, ο καταλληλότερος τρόπος αν και αντιπαιδαγωγικός για σωφρονισμό του γονέα-θύτη, αλλά και για παραδειγματική επίδειξη ισχύος. Βέβαια, για ένα χρονικό διάστημα επιλύεται το πρόβλημα αλλά όχι μόνιμα. Οι λύσεις πρέπει να προέλθουν από την Πολιτεία με την αλλαγή των νόμων, με την εκπαίδευση των γονέων, των δικαστών και άλλων λειτουργών, με την δημιουργία κοινωνικών υπηρεσιών.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Λύσεις συνταρακτικές, μόνιμες και τέλειες δεν υπάρχουν. Όμως, μπορεί κάποιες ενέργειες να βελτιώσουν τη κατάσταση, όπως:

Να δίδεται από κοινού επιμέλεια/γονική μέριμνα.

Να υπάρχει ελεύθερη επικοινωνία και εναλλασσόμενη κατοικία.

Να μη συνδιάζεται η διατροφή με την επικοινωνία και ούτε να συνεκδικάζεται.

Να δημιουργηθούν οικογενειακά δικαστήρια (κλειστό ακροατήριο αλλά με ακρόαση των διαδίκων – γονέων).

Να γίνεται εκπαίδευση των δικαστών (οικογενειακοί δικαστές).

Να γίνει εκπαίδευση γονέων, γάμου, σχέσεων των νέων, κτλ

Να αναδειχθεί η πατρότητα ισότιμη αυτής της μητρότητας.

Να τιμωρείται ο γονέας που προσβάλλει συκοφαντικά, δίχως στοιχεία, τον άλλο για να στερήσει την επικοινωνία με τον άλλο γονέα ή για να αποκτήσει μοναδικότητα στην επιμέλεια. Αποκλεισμό του από την επιμέλεια του παιδιού. Ποινική δίωξη νομικών που προσυπογράφουν ανυπόστατα κατηγορητήρια αγνοώντας την υποχρέωση του σεβασμού της προσωπικότητας και της αξιοπρέπειας του παιδιού και την δεοντολογία του επαγγέλματός τους.

Οι δικαστικές αποφάσεις να ισχύουν ισότιμα για άνδρες και γυναίκες και να μην είναι δογματικές.

Να λειτουργήσουν οι υποστηρικτικοί κοινωνικοί φορείς και να βρεθούν τρόποι εκτελέσεως των δικαστικών αποφάσεων όσον αφορά την επικοινωνία (σε περίπτωση που αυτή δεν είναι ελεύθερη όπως πιστεύουμε ότι είναι ορθότερο).

Να ερευνηθούν τα παραπάνω σε επίπεδο συντονισμένης και τεκμηριωμένης μελέτης και να εξαχθούν συμπεράσματα για την εξέλιξη των παιδιών από διαζύγιο, την Παιδεία και τον Πολιτισμό.

Ο καθηγητής Γ. Κουμάντος (ελευθεροτυπία, 11-06-2005) αναφέρει τα εξής: 'Η άρνηση του παιδιού να επικοινωνήσει με τον ένα γονέα –επειδή ο γονέας που έχει την επιμέλεια έχει δημιουργήσει στη ψυχή του παιδιού μια απέχθεια για αυτόν- θα πρέπει να θεωρείται (έστω κατά μαχητό τεκμήριο) ως δείγμα κακής άσκησης της επιμέλειας με συνέπεια η άσκηση της επιμέλειας να ανατίθεται στον γονέα που έχει δικαίωμα επικοινωνίας με αυτό. Η καθιέρωση ενός τέτοιου τεκμηρίου θα μπορούσε να ενεργήσει προληπτικά: Για να μη χάσει την επιμέλια του παιδιού, ο γονέας θα πρέπει να καλλιεργεί στο παιδί καλά αισθήματα έναντι του άλλου γονέα'.

Η δικαστική απόφαση εφετείου Γαλλίας που αντιστρέφει την επιμέλεια όταν μια μητέρα παρεμπόδιζε συστηματικά την επικοινωνία του παιδιού με τον πατέρα και μάλιστα τον κατηγόρησε για σεξουαλική παρενόχληση είναι παράδειγμα προς μίμηση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ackerman MJ, & Kane AW: [1991] How to Examine Psychological Experts in

Divorce and Other Civil Actions: 1991 Supplement. Eau

Claire, WI, Professional Education Systems, Inc., 1991

Ackerman MJ, &Kane AW: [1993] Psychological Experts in Divorce, Personal

Injury and Other Civil Actions. New York, Wiley Law,

Barnet W: False statements and the differential diagnosis of

abuse allegations. Journal of the American Academy of Child and Adolescent

Psychiatry 1993; 32:903-910

Barovsky R, Stahl P, & Ward P: Parental alienation. Presented at the Second World

Congress on Family Law and the Rights of Children and Youth held in association with the Annual Conference of the Association of Family and Conciliation Courts,

San Francisco, CA, 1997

Bools CN, Neale BA, & Meadow SR: Co-morbidity associated with fabricated illness (Munchausen Syndrome by Proxy). Archives of Disease in Childhood 1992; 67:77-79

Bower R: Parental Alienation Syndrome: a new type of cult?

Presented at the 13th Annual Symposium in Forensic Psychology of the American

College of Forensic psychology, Vancouver, British Columbia, 1997

Blush GJ, & Ross KL: Sexual allegations in divorce: the SAID syndrome.

Conciliation Courts Review 1987; 25:1:1-11

Blush GJ, & Ross KL: Investigation and case management issues and strategies.

Issues in Child Abuse Accusations 1990; 2:3:152-160

Campbell TW: Therapeutic relationships and iatrogenic outcomes: the blame-and-

change maneuver in psychotherapy. Psychotherapy 1992; 29:3:474-479

Campbell TW: Psychotherapy with children of divorce: the pitfalls of

triangulated relationships. Psychotherapy 1992; 29:4:646-652

Campbell TW: False allegations of sexual abuse and their apparent

credibility. American Journal of Forensic Psychology 1992; 10:4:21 35

Cartwright GF: Expanding the parameters of parental alienation syndrome.

American Journal of Family Therapy 1993; 21:3:205-215

Clawar SS, & Rivlin BV: Children Held Hostage: Dealing with Programmed and

Brainwashed Children. Chicago, IL, American Bar Association, 1991

Ceci SJ, & Bruck M: Suggestibility of the child witness: a historical review and

synthesis. Psychological Bulletin 1993; 113:3:403-439

Ditrich CW: Pseudologia fantastica, dissociation, and potential

space in child treatment. International Journal of Psychoanalysis 1991; 72:657-667

Doris J (ed.): The Suggestibility of Children's Recollections:

Implications for Eyewitness Testimony. American

Psychological Association, Washington DC, 1991

Dunne J, & Hedrick M: The parental alienation syndrome: an analysis of

sixteen selected cases. Journal of Divorce and Remarriage 1994; 21:3/4:21-38

Ehrenberg MF, & Elterman MF: Evaluating allegations of sexual abuse in the context

of divorce, child custody and access disputes, in True

and False Allegations of Child Sexual Abuse:

Assessment and Case Management. Edited by Ney T. New York, Brunner/Mazel Publishers, 1995

Everson MD: Understanding bizarre, improbable, and fantastic

elements in children's accounts of abuse. Child

Maltreatment 1997: , 2:2:134-149.

Faller KC: Possible explanations for child sexual abuse allegations

in divorce. American Journal of Orthopsychiatry

1991:61:1:86-91

Garbarino J, Guttmann E, & Seeley JW: The Psychologically Battered Child:

Strategies for Identification, Assessment, and Intervention. San Francisco, Jossey-

Bass Publishers, 1986

Garbarino J, & Stott FM: What Children Can Tell Us: Eliciting Interpreting, and

Evaluating Critical Information from Children. San Francisco, Jossey-Bass

Publishers, 1992

Gardner R: Recent trends in divorce and custody litigation.

Academy Forum 1985; 29:2:3-7

Gardner RA: The Parental Alienation Syndrome and the

Differentiation Between Fabricated and Genuine Child Sex Abuse. Cresskill, NJ, Creative Therapeutics, 1987

Gardner RA: The Parental Alienation Syndrome: A Guide for Mental

Health and Legal Professionals. Cresskill, NJ, Creative

Therapeutics, 1992

Gardner RA: [1991] Sex Abuse Hysteria: Salem Witch Trials Revisited.

Cresskill, NJ, Creative Therapeutics, 1991

Gardner RA: [1989] Family Evaluation in Child Custody Mediation,

Arbitration, and Litigation. Cresskill, NJ, Creative

Therapeutics, 1989

Garrity CB, Baris MA: Caught in the Middle: Protecting the Children of High-

Conflict Divorce. New York, Lexington Books, 1994

Goldwater A: Le syndrome d'alienation parentale [in English]. Developements

recents on droit familial 1991; 121-145

Greene F: Litigating child custody with religious cults. Cultic

Studies Journal 1989; 6:1:69-74

Guidelines for Child Custody Evaluations in Divorce

Proceedings: Pertinent Literature. American

Psychologist 1994; 49:7:677-680

Guyer MJ: Psychiatry, law, and child sexual abuse. American Psychiatric Press

Review of Psychiatry, Volume 10.

Edited by Tasman A, Goldfinger SM. Washington DC,

American Psychiatric Press, Inc., 1991

Hindz R, Shurzer A, Johnston J: Solomon's tug: the many faces of parental

alienation. Presented at the Association of Family and Conciliation Courts

Southwest Regional Conference, Tucson, AZ, 1994

Huntington DS: The forgotten figures in divorce, in Divorce and

Fatherhood: The Struggle for Parental Identity.

Edited by Jacobs JW, Washington DC, American

Psychiatric Association Press, 1986.

Hysjulien C, Wood B, Benjamin GA: Child custody evaluations: a review of methods

used in litigation and alternate dispute resolution. Family and

Conciliation Courts Review 1994; 32:4:466-489

Jacobs JW: Involuntary child absence syndrome: an affliction of

divorcing fathers, in Divorce and Fatherhood: The

Struggle for Parental Identity. Edited by Jacobs JW,

Washington DC, American Psychiatric Association

Press, 1986

Jacobs JW: Euripides' Medea: a psychodynamic model of severe

divorce pathology. American Journal of Psychotherapy

1988; XLII:2:308-319

Johnston JR, & Campbell LE: Impasses of Divorce: The Dynamics and Resolution of

Family Conflict. New York, The Free Press, 1988

Johnston JR: Children of divorce who refuse visitation, in

Nonresidential Parenting: New Vistas in Family Living.

Edited by Depner CE, Bray JH, London, Sage

Publications, 1993

Johnston JR, & Roseby V: In the Name of the Child: A Developmental Approach

to Understanding and Helping Children of Conflicted

and Violent Divorce. New York, Free Press, 1997

Jones M, Lund M, & Sullivan M: Dealing with parental alienation in high conflict

custody cases. Presented at the conference of the

Association of Family and Conciliation Courts, San

Antonio, TX, 1996

Kopetski, L: Parental alienation syndrome: recent research.

Presented at the 15th Annual Child Custody

Conference, Keystone, CO, 1991

Lampel A: Post-divorce therapy with high conflict families. The

Independent Practitioner, Bulletin of the Division of

Psychologists in Independent Practice, Division 42 of

the American Psychological Association 1986; 6:3:22-26

Lampel AK: When children reject parents. The Family LAP, April

1996; 1:1:1

Lampel A: Children's alignment with parents in highly conflicted

custody cases. Family and Conciliation Courts Review

1996; 34:2:229 239

Loftus E, & Ketcham K: Witness for the Defense: The Accused, the

Eyewitness, and the Expert who puts Memory on Trial.

New York, St. Martin's Press, 1991

Lund M: A Therapist's view of parental alienation syndrome.

Family and Conciliation Courts Review 1995; 33:3:308-316

Maccoby EE, & Mnookin RH: Dividing the Child: Social and Legal Dilemmas of

Custody. Cambridge, MA, Harvard University Press, I992

Mapes, BE: Child Eyewitness Testimony in Sexual Abuse

Investigations. Brandon, VT, Clinical Psychology

Publishing Co., Inc., 1995

Meadow R: False allegations of abuse and Munchausen syndrome

by proxy. Archives of Disease in Childhood 1993;

68:4:444-4.47

National Center on Child Abuse and Neglect: executive

summary: study of national incidence and prevalence

of child abuse and neglect. Washington DC:

Department of Health and Human Services 1988.

National Council on Children's Rights: CAPTA revised

to provide relief for false allegations. Speak Out for

Children, Fall 1996/Winter 1997

Nicholas L: Parental alienation: assessing and treating coercion of

children during divorce and custody disputes.

Unpublished paper. Copyright 1995

Nicholas L: Does parental alienation exist ? Preliminary empirical

study of the phenomenon in custody and visitation

disputes. Presented at the 13th Annual Symposium in

Forensic Psychology of the American College of

Forensic Psychology, Vancouver, British Columbia, 1997

Patterson D: The other victim: the falsely accused parent in a

sexual buse and custody case. Journal of Family Law

1991-1992; 30:919 941

Rand DC: Munchausen syndrome by proxy: a complex type of

emotional abuse responsible for some false allegations

of child abuse in divorce. Issues in Child Abuse

Accusations 1993; 5:3:135-155

Rand DC: Comprehensive psychosocial assessment in factitious

disorder by proxy, in Spectrum of Factitious

Disorders. Edited by Feldman MD, Eisendrath SJ.

Washington DC, American Psychiatric Press, Inc., 1996

Rogers M: Delusional disorder and the evolution of mistaken

sexual allegations in child custody cases. American

Journal of Forensic Psychology 1992; 10:1:47-69

Ross KL, & Blush GJ: Sexual abuse validity discriminators in the

divorced or divorcing family. Issues in Child Abuse

Accusations 1990; 2:1:1-6

Rogers ML: Coping with alleged false sexual molestation:

examination and statement analysis procedures. Issues

in Child Abuse Accusations 1990; 2:2:57-68

Sanders CH: When you suspect the worst: bad-faith relocation, abricated child sexual

abuse and parental alienation. Family Advocate 1993; Winter: 54-56

Sinanan K, & Houghton H: Evolution of variants of the Munchausen syndrome.

British Journal of Psychiatry 1986; 148:465-467

Spiegel LD: A Question of Innocence. Parsippany, NJ, Unicorn

Publishing House, 1986

State of California: The California Child Abuse & Neglect Reporting Law:

Issues and Answers for Health Practitioners, 1991

Stewart JW: The molestation charge. California Family Law Monthly

1991; 7:9:329-335

Stahl PM: Conducting Child Custody Evaluations. Thousand Oaks,

CA, Sage Publications, Inc., 1994

Sullivan M, & Jones M: Parental alienation. Presented at the conference

of the California Chapter of Association of Family and Conciliation Courts, San

Diego, CA, 1996

Tolbert J: AR v. SE. New York Law Journal, December 1 l, 1990; 27 28

Thoennes N, & Tjaden PG: The extent, nature, and validity of sexual abuse

allegations in custody visitation disputes. Child Abuse & Neglect 1990; 12:151-163

Tucker LS, & Cornwall TP: Mother-son folie a deux: a case of attempted

patricide. American Journal of Psychiatry 1977; 134:10:1146-1147

Palmer NR: Legal recognition of the parental alienation syndrome.

American Journal of Family Therapy 1988; 16:4:361- 363

Turkat ID: Child visitation interference in divorce. Clinical

Psychology Review 1994; 14:8:737-742

Turkat A: Divorce related malicious mother syndrome. Journal of

Family Violence 1995; 10:3:253-264

Turkat A: Management of visitation interference. The Judges'

Journal, American Bar Association February 1997; 17- 47

Underwager R, & Wakefield H: The Real World of Child Interrogations. Springfield,

IL, Charles C. Thomas Publishers, 1989

Wakefield H, & Underwager R: Personality characteristics of parents making false

accusations of sexual abuse in custody disputes. Issues in Child Abuse Accusations 1990; 2:3:121-136

Wakefield H, & Underwager R: Sexual abuse allegations in divorce and custody

disputes. Behavioral Sciences and the 1991; 9:451-468 73.

Wallerstein JS, & Blakeslee S: Second Chances. New York, Ticknor & Fields, 1989

Waldron KH, & Joanis DE: Understanding and collaboratively treating parental

alienation syndrome. American Journal of Family Law1996; 10:3:121-133

- Gardner, (1992), το γονικό σύνδρομο αλλοτρίωσης: Ένας οδηγός για ψυχοθεραπευτές και νομικούς επαγγελματίες.

- Turkat D, 1994, Παρεμπόδιση Επικοινωνίας των παιδιών μέσα στο διαζύγιο, Ιδρυμα της Φλώριδας, Ψυχολογίας και Πανεπιστήμιο του Κολεγίου της Φλώριδας.

-Weizmann-Henelius G., Viemero V., Eromen M., (2003). The violent female perpetrator and her victim. Science International, 133, 197-203.

-Julie A. Ross, Judy Corcoran: Joint Custody with a Jerk

-Jeffrey P. Wittmann: Custody Chaos, Personal Peace

-Phil Clavel: Dad Alone

-Michael Rutter: Maternal Deprivation Reassessed

-Richard A. Warshak: The Custody Revolution

-Richard A. Warshak: Divorse Poison

-Carleen Brennan, Michael Brennan: Custody for Fathers

-Eekelar J and Sandford K, 1978, Family Violence, an international and interdisciplinary study, Canada.

-Λάνσκι Βίκυ, Αντιμετωπίζοντας το παιδί μετά το διαζύγιο (σελ 125-127 παρεμπόδιση της επικοινωνίας από τη μητέρα, ψευδείς κατηγορίες για παρενόχληση).

-Αγάθωνος-Γεωργοπούλου Ε., εκδόσεις Γρηγόρη, Ινστιτούτο υγείας του παιδιού, σελίδες 254 (έκπτωση από τη γονική μέριμνα-αρ. 1537 ΑΚ), 262 (συναισθηματική κακοποίηση), 250-256 (κακή άσκηση γονικής μέριμνας (αρθ. 1532). Μελέτες

-Gardner, 1987, Το γονικό σύνδρομο αποξένωσης και η διαφοροποίηση μεταξύ της κατασκευασμένης και γνήσιας κατάχρησης φύλων παιδιών.

Turkat, 1993, Το διαζύγιο αφορούσε το κακόβουλο σύνδρομο μητέρων. Περιοδικό της οικογενειακής βίας.

-Arditti, 1992, Παράγοντες σχετικά με την επιτήρηση, την επικοινωνία και την υποστήριξη παιδιών για τους διαζευγμένους πατέρες.

-Turkat D, 1995, Διαζύγιο σχετικό με το σύνδρομο της κακόβουλης μητέρας, Περιοδικό της Οικογενειακής Βίας, Τόμος 10, αριθμός 13, ΙΙ, σελ 253-264.

- Turkat D, 1994, Παρεμπόδιση Επικοινωνίας των παιδιών μέσα στο διαζύγιο, Ιδρυμα της Φλώριδας, Ψυχολογίας και Πανεπιστήμιο του Κολεγίου της Φλώριδας.

-Gardner (1998), το γονικό σύνδρομο αλλοτρίωσης, δεύτερη έκδοση. Cresskill, Νιου Τζέρσεϋ: Δημιουργική θεραπευτική,

-Gardner (1987a), το γονικό σύνδρομο αλλοτρίωσης και η διαφοροποίηση μεταξύ της ψεύτικης και αληθινής κακοποίησης παιδιών. Cresskill, Νιου Τζέρσεϋ: Δημιουργική θεραπευτική, Α.Ε.

ΓΕΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Wallerstein JS, & Kelly JB: Surviving the Breakup: How Children and Parents Cope

with Divorce. New York, Basic Books, 1980

Ward P, & Harvey JC: Family wars: the alienation of children. New Hampshire

Bar Journal, March, 1993; 30-40

Walsh MR, & Bone JM: Parental alienation syndrome: an age-old custody problem. The Florida Bar Journal June 1997; LXXI:6:93-96

Wood C: The parental alienation syndrome: a dangerous aura of

reliability. Loyola of Los Angeles Law Review 1994; 1367-1415

Zolla MS, & Meyer LH: The perpetuation of disturbing conflict between

dependency court and family law jurisdiction. Los Angeles Lawyer July/August 1993;30-35

-The American Psychiatric Association (1994), Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition (DSM-IV). ΅

-Washington, D.C.: American Psychiatric Association.

(1985), Recent trends in divorce and custody litigation.

-Cresskill, New Jersey: Creative Therapeutics, Inc.

(1998), The Parental Alienation Syndrome, Second Edition.

-Cresskill, Νιου Τζέρσεϋ: Δημιουργική θεραπευτική, Α.Ε.

-Jeffery M. Leving: Father's Rights

-Petri, Μεγαλώνοντας χωρίς πατέρα,

-Τζαμαλούκα Γεωργία, 'Η γυναικεία επιθετικότητα στη συντροφική σχέση', καθηγήτρια ΤΕΙ Κρήτης, 2004.

-Thomas, D. (1993), Not guilty: the case in defense of men. New York: W. Morrow.

-Βασιλείου Ε., (2000), Ψυχολογικά προβλήματα εφηβικής ηλικίας, Ροδολίβος

-Council of Europe, 1980, Legal Affairs, Criminological aspects of the ill treatment of children in the family, Strasbourg.

-Martin Herbert, Χωρισμός και διαζύγιο-αντιμετώπιση προβλημάτων παιδιού και εφήβου, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.

-Κουμάντου Γ, 1989, Οικογενειακό δίκαιο, τόμος ΙΙ

-Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη, 1990, Οικογενειακό δίκαιο, τόμος ΙΙβ.

-Εταιρία Νομικών Βορείου Ελλάδος, 1989, Θέματα Γονικής Μέριμνας.

-Σαλκιτζόγλου, 1990, Νομοθεσία και Οικογένεια, τόμος Φροντίδα για την Οικογένεια, Αθήνα.

-Elkman, O'Sullivan, 1991, Ποιος μπορεί να πιάσει ένα ψεύτη. Αμερικανός Ψυχολόγος, Νο 46, σελ 913-920.

-Gardner, 1989, Οικογενειακή αξιολόγηση στις μεσολαβήσεις επιτήρησης παιδιών, διαιτησία και προσφυγή στο δικαστήριο

-Gardner, Parental Alienation Syndrome (εξαναγκαστική αποξένωση),

-Creskill, NJ, Δημιουργική θεραπευτική

-Hetherington, Arasteh, 1988, Αντίκτυπος του διαζυγίου, ενιαίο βήμα στα παιδιά

-Hodges 1991, Επεμβάσεις για τα παιδιά του διαζυγίου, Νέα Υόρκη

-Keane 1990, Εγχειρίδιο διαζυγίου της Φλώριδας

-Kressel, 1985, Η διαδικασία του διαζυγίου

-Shepard, 1992, Παιδί-επίσκεψη και εσωτερική κατάχρηση. Ευημερία παιδιών, Νο 71, σελ 357-367.

-Snyder, 1986, Pseudologia Fantastica στον ασθενή διαχωριστικών γραμμών. Αμερικανικό περιοδικό της ψυχιατρικής, Νο 143, σελ 1287-1289.

-Turkat, 1993, Επερώτηση της έκθεσης επιτήρησης των διανοητικών εμπειρογνωμόνων υγείας. Αμερικανικό περιοδικό του οικογενειακού νόμου, Νο 7, σελ 175-179.

-Academy Forum (a publication of the American Academy of Psychoanalysis), 29(2):3-7. (1986), Child Custody Litigation: A Guide for Parents and Mental Health Professionals.

-Cresskill, New Jersey: Creative Therapeutics, Inc.

(1987a), The Parental Alienation Syndrome and the Differentiation Between False and Genuine Child Sex Abuse.

-Cresskill, New Jersey: Creative Therapeutics, Inc.

(1987b), Child Custody. In Basic Handbook of Child Psychiatry, ed. J.D. ---

-Noshpitz, Vol. V, pp. 637-646. New York: Basic Books, Inc.

(1989), Family Evaluation in Child Custody Mediation, Arbitration, and Litigation.

-Cresskill, New Jersey: Creative Therapeutics, Inc.

(1992), The Parental Alienation Syndrome: A Guide for Mental Health and Legal Professionals.

-Cresskill, New Jersey: Creative Therapeutics, Inc.

-Η Αμερικανική ψυχιατρική ένωση (1994), Διαγνωστικό και στατιστικό εγχειρίδιο των διανοητικών διαταραχών, τέταρτη έκδοση (δσμ-IV) . Ουάσιγκτον, DC: Αμερικανική ψυχιατρική ένωση.

-Gardner_ (1985), Πρόσφατες τάσεις στο διαζύγιο και την προσφυγή στο δικαστήριο μέριμνας. Φόρουμ ακαδημίας (μια δημοσίευση της αμερικανικής ακαδημίας της ψυχανάλυσης), 29(2):3-7.

-Gardner (1986), Προσφυγή στο δικαστήριο επιμέλειας παιδιών: Ένας οδηγός για τους γονείς και τους ψυχοθεραπευτές. Cresskill, Νιου Τζέρσεϋ: Δημιουργική θεραπευτική, Α.Ε.

- Gardner (1987b), επιμέλεια παιδιών. Στο βασικό εγχειρίδιο της ψυχιατρικής παιδιών, ΕΔ. J.D. Noshpitz, εντάσεις Β, Σ. 637-646. Νέα Υόρκη: Βασικά βιβλία, Α.Ε.

-Gardner (1989), Οικογενειακή αξιολόγηση στη διαμεσολάβηση επιτήρησης παιδιών, διαιτησία, και προσφυγή στο δικαστήριο. Cresskill, Νιου Τζέρσεϋ: Δημιουργική θεραπευτική, Α.Ε.

Α.Ε. Αλληλογραφία διευθύνσεων Richard Α. Gardner, M.D., δρόμος 155 νομών, P.O. πλαίσιο 522, Cresskill, Νιου Τζέρσευ! 07626-0522.

-Το Συμβούλιο Δικαιωμάτων Παιδιών, 1994, Ετήσιο Φυλλάδιο Συμβάσεων, Ουάσιγκτον.

-Επιτροπή στην προκατάληψη γένους στο δικαστικό σύστημα, 1992, Γένος και δικαιοσύνη στα δικαστήρια: Μια έκθεση στο ανώτατο δικαστήριο της Γεωργίας. Αναθεώρηση Νόμου Κρατικού Πανεπιστημίου της Γεωργίας, Νο 8, σελ 539-807.

Dave Brown, Courts that Tear Families Apart Without Justification Are Goofy, Ottawa Citizen, 29 November 2002.

Paul Craig Roberts, Losing the Ties that Bind, Townhall.com (10 July), Washington Times (11 July 2002), and elsewhere; and "The Tyranny Within, Washington Times, 29 September 2000.

Roger Gay, A Knight Defending Fatherhood, Fathering Magazine (26 May), News with Views (26 May), Men's News Daily (28 May), and Enter Stage Right (3 June 2002).

Joseph A. D'Agostino, Conservative Spotlight, Human Events, 14 January 2002.

Professor Ousted from Child-Support Panel, Washington Times, 4 August 2001.

Fathers: Movement for Rights as Parents Ready to Take Off, Gannett News Service, 4 May 1999.

Allen, S. M., & Hawkins, A. J. (1999). Maternal gatekeeping: Mother beliefs and behaviors that inhibit greater father involvement in family work. Journal of Marriage and the Family, 61, 199–212.

Amato, P. R. (1994). Father-child relations, mother-child relations and offspring psychological well-being in adulthood. Journal of Marriage and the Family, 56, 1031–1042.

Amato, P. R. (1998). More than money? Men's contributions to their children's lives. In A. Booth & A. Crouter (Eds.), Men in families (pp. 241–278). Mahwah, NJ: Erlbaum.

Amato, P. R., & Gilbreth, P. R. (1999). Nonresident fathers and children's well-being: A meta-analysis. Journal of Marriage and the Family, 61, 557–574.

Amato, P. R., & Rivera, F. (1999). Paternal involvement and children's behavior problems. Journal of Marriage and the Family, 61, 375–384.

Andry, R. G. (1962). Paternal and maternal roles and delinquency. In M. Ainsworth (Ed.), Deprivation of maternal care (WHO Public Papers, Vol. 14, pp. 31–41). Geneva: World Health Organization.

Arrindell, W., Emmelkamp, P., Monsma, A., & Brilman, E. (1983). The role of perceived parental rearing practices in the etiology of phobic disorders: A controlled study. British Journal of Psychiatry, 143, 183–187. [BIOSIS Previews Link]

Atkinson, M. P., & Blackwelder, S. P. (1993). Fathering in the 20th century. Journal of Marriage and the Family, 55, 975–986. [Context Link]

Barber, B., & Thomas, D. (1986). Dimensions of fathers' and mothers' supportive behavior: A case for physical affection. Journal of Marriage and the Family, 48, 783–794.

Barnes, G. (1984). Adolescent alcohol abuse and other problem behaviors: Their relationships and common parental influences. Journal of Youth and Adolescence, 13, 329–348.

Barnett, R. C., Marshall, N. L., & Pleck, J. H. (1992). Adult son-parent relationships and the associations with son's psychological distress. Journal of Family Issues, 13, 505–525.

Baron, R., & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173–1182.

Barrera, M., Jr., & Garrison-Jones, C. (1992). Family and peer social support as specific correlates of adolescent depressive symptoms. Journal of Abnormal Child Psychology, 20, 1–16.

Bartle, S., Anderson, S., & Sabatelli, R. (1989). A model of parenting style, adolescent individuation and adolescent self-esteem: Preliminary findings. Journal of Adolescent Research, 4, 283–298.

Becker, W. C. (1960). The relationship of factors in parental ratings of self and each other to the behavior of kindergarten children as rated by mothers, fathers, and teachers. Journal of Consulting Psychology, 24, 507–527.

Becker, W. C. (1964). Consequences of different kinds of parental discipline. In M. L. Hoffman & L. W. Hoffman (Eds.), Review of child development research (pp. 169–208). New York: Russell Sage Foundation.

Becker, W. C., Peterson, D. R., Hellmer, L. A., Shoemaker, D. J., & Quay, H. C. (1959). Factors in parental behavior and personality as related to problem behavior in children. Journal of Consulting Psychology, 23, 107–118.

Belsky, J. (1998). Paternal influence and children's well-being: Limits of, and new directions for, understanding. In A. Booth & A. Crouter (Eds.), Men in families (pp. 279–293). Mahwah, NJ: Erlbaum.

Benson, L. (1968). Fatherhood: A sociological perspective. New York: Random House.

Biller, H. B. (1974). Paternal deprivation: Family, school, sexuality, and society. Lexington, MA: D. C. Heath.

Biller, H. B. (1981). Father absence, divorce, and personality development. In M. E. Lamb (Ed.), The role of the father in child development (pp. 489–552). New York: Wiley.

Biller, H. B. (1993). Fathers and families: Paternal factors in child development. Westport, CT: Auburn House.

Biller, H. B., & Borstelmann, L. J. (1967). Masculine development: An integrative review. Merrill-Palmer Quarterly, 13, 253–294. [BIOSIS Previews Link]

Booth, A., & Amato, P. R. (1994). Parental marital quality, parental divorce, and relations with parents. Journal of Marriage and the Family, 56, 21–34.

Booth, A., & Crouter, A. C. (1998). Men in families: When do they get involved? what difference does it make? Mahwah, NJ: Erlbaum.

Brody, G. H., Moore, K., & Glei, D. (1994). Family processes during adolescence as predictors of parents-young adult attitude similarity: A six-year longitudinal analysis. Family Relations, 43, 369–373.

Bronson, W. C. (1959). Dimensions of ego and infantile identification. Journal of Personality, 27, 532–545.

Bronstein, P., & Cowan, C. P. (Eds.). (1988). Fatherhood today: Men's changing role in the family. New York: Wiley.

Brook, J. E., & Brook, J. S. (1988). A developmental approach examining social and personal correlates in relation to alcohol use over time. Journal of Genetic Psychology, 149, 93–110. [BIOSIS Previews Link]

Brook, J. S., Whiteman, M., & Gordon, A. S. (1981). The role of the father in his son's marijuana use. Journal of Genetic Psychology, 138, 81–86. [BIOSIS Previews Link]

Buri, J. R. (1989). Self-esteem and appraisals of parental behavior. Journal of Adolescent Research, 4, 33–49.

Buri, J. R., Louiselle, P. A., Misukanis, T. M., & Mueller, R. A. (1988). Effects of parental authoritarianism and authoritativeness on self-esteem. Personality and Social Psychology Bulletin, 14, 271–282.

Buri, J. R., Murphy, P., Richtsmeier, L. M., & Komar, K. K. (1992). Stability of parental nurturance as a salient predictor of self-esteem. Psychological Reports, 71, 535–543. [BIOSIS Previews Link]

Cabrera, N. J., Tamis-LeMonda, C. S., Bradley, R. H., Hofferth, S., & Lamb, M. E. (2000). Fatherhood in the twenty-first century. Child Development, 71, 127–136.

Campbell, O. T., & Fiske, D. W. (1959). Convergent and discriminant validation by the multitrait-multimethod matrix. Psychological Bulletin, 2, 31–75

Campo, A. T., & Rohner, R. P. (1992). Relationships between perceived parental acceptance-rejection, psychological adjustment, and substance abuse among young adults. Child Abuse and Neglect, 16, 429–440.

Caplan, P. J. (1986, October). Take the blame off mother. Psychology Today, 70–71.

Caplan, P. J. (1989). Don't blame mother: Mending the mother-daughter relationship. New York: Harper & Row.

Caplan, P. J., & Hall-McCorquodale, I. (1985). The scapegoating of mothers: A call for change. American Journal of Orthopsychiatry, 55, 610–613.

Carroll, A. D. (1973). Parent acceptance, self-concept, and achievement of kindergarten children. Unpublished doctoral dissertation, Auburn University, Auburn, AL.

Chen, X., Liu, M., & Li, D. (2000). Parental warmth, control, and indulgence and their relations to adjustment in Chinese children: A longitudinal study. Journal of Family Psychology, 14, 401–419.

Child Trends. (2000). Indicators of children's well-being. In Trends in the well-being of America's children & youth [On-line]. Retrieved from http://aspe.hhs.gov/hsp/00trends/contents.htm#PF

Cole, D., & McPherson, A. E. (1993). Relation of family subsystems to adolescent depression: Implementing a new family assessment strategy. Journal of Family Psychology, 7, 119–133.

Collins, W. A., Maccoby, E. E., Steinberg, L., Hetherington, E. M., & Bornstein, M. H. (2000). Contemporary research on parenting: The case for nature and nurture. American Psychologist, 55, 218–232.

Collins, W. A., Maccoby, E. E., Steinberg, L., Hetherington, E. M., & Bornstein, M. H. (2001). Toward nature with nurture. American Psychologist, 56, 171–172. [Fulltext Link]

Collins, W. A., & Russell, G. (1991). Mother-child and father-child relationships in middle childhood and adolescence: A developmental analysis. Developmental Review II, 99-136.

Cowan, C. P., & Bronstein, P. (1988). Fathers' roles in the family: Implications for research, intervention, and change. In P. Bronstein & C. P. Cowan (Eds.), Fatherhood today: Men's changing role in the family (pp. 341–347). New York: Wiley.

Crook, T., Raskin, A., & Eliot, J. (1981). Parent-child relationships and adult depression. Child Development, 52, 950–957. [BIOSIS Previews Link]

DeKlyen, M., Biernbaum, M., Speltz, M., & Greenberg, M. (1998). Fathers and preschool behavior problems. Developmental Psychology, 34, 264–275. [Fulltext Link] [Context Link]

DeKlyen, M., Speltz, M., & Greenberg, M. (1998). Fathering and early onset conduct problems: Positive and negative parenting, father-son attachment, and the marital context. Clinical Child and Family Psychology Review, 1, 3–21. [Context Link]

Dekovic, M., & Meeus, W. (1997). Peer relations in adolescence: Effects of parenting and adolescents' self-concept. Journal of Adolescence, 20, 163–176. [BIOSIS Previews Link]

Dickens, C. (1843). A Christmas carol. London: Chapman & Hall.

Dickie, J., Eshleman, A., Merasco, D., Shepard, A., Vander Wilt, M., & Johnson, M. (1997). Parent-child relationships and children's images of God. Journal for the Scientific Study of Religion, 36, 25–43.

Distler, L. S. (1965). Patterns of parental identification: An examination of three theories. Unpublished doctoral dissertation, University of California, Berkeley.

Doherty, W. J., Kouneski, E. F., & Erickson, M. F. (1998). Responsible fathering: An overview and conceptual framework. Journal of Marriage and the Family, 60, 277–292.

Dominy, N. L., Johnson, W. B., & Koch, C. (2000). Perception of parental acceptance in women with binge eating disorder. Journal of Psychology, 134, 23–36.

DuBos, D., Eitel, S., & Felner, R. (1994). Effects of family environment and parent-child relationships on school adjustment during the transition to early adolescence. Journal of Marriage and the Family, 56, 405–414.

Duck, S. (1988). Relating to others. Chicago: Dorsey Press.

Duck, S. (1991). Understanding relationships. New York: Guilford Press.

Easterbrooks, M., & Goldberg, W. (1984). Toddler development in the family: Impact of father involvement and parenting characteristics. Child Development, 55, 740–752. [BIOSIS Previews Link]

Eldred, C., Brown, Z., & Mahabir, C. (1974). Heroin addict clients' description of their families of origin. International Journal of Addictions, 9, 315–320.

Ellner, J. (1973). Recent changes in American child rearing practices: 1950 through 1970. Unpublished manuscript, Center for the Study of Parental Acceptance and Rejection, University of Connecticut, Storrs.

Emmelkamp, P., & Heeres, H. (1988). Drug addiction and parental rearing style: A controlled study. International Journal of Addictions, 23, 207–216. Emmelkamp, P., & Karsdorp, E. (1987). The effects of perceived parental rearing style on the development of Type A pattern. European Journal of Personality, 1, 223–230.

Eron, L. D., Banta, T. J., Walder, L. O., & Laulicht, J. H. (1961). Comparison of data obtained from mothers and fathers on child-rearing practices and their relation to child aggression. Child Development, 32, 457–472.

Fagot, B. I. (1995). Parenting boys and girls. In M. H. Bornstein (Ed.), Handbook of parenting (Vol. 1, pp. 163–183). Mahwah, NJ: Erlbaum.

Ferholt, J., & Gurwitt, A. (1982). Involving fathers in treatment. In S. Cath, A. Gurwitt, & J. Munder Ross (Eds.), Father and child (pp. 557-568). Boston: Little, Brown.

Fine, M., Voydanoff, P., & Donnelly, B. (1993). Relations between parental control and warmth and child well-being in stepfamilies. Journal of Family Psychology, 2, 222–232. [Fulltext Link]

Fish, K., & Biller, H. (1973). Perceived childhood paternal relationships and college females' personal adjustment. Adolescence, 8, 415–420.

Fitz-Simmons, M. J. (1935). Some parent-child relationships as shown in clinical case studies (Contributions to Education No. 643). New York: Teachers College, Columbia University.

Forehand, R., & Nousiainen, S. (1993). Maternal and paternal parenting: Critical dimensions in adolescent functioning. Journal of Family Psychology, 7, 213–221. [Fulltext Link]

Fox, N. A., Kimmerly, N. L., & Schafer, W. D. (1991). Attachment to mother/attachment to father: A meta-analysis. Child Development, 62, 210–225. [BIOSIS Previews Link]

Giveans, D. L., & Robinson, M. K. (1985). Fathers and the preschool-age child. In S. M. H. Hanson & F. W. Bozett (Eds.), Dimensions of fatherhood (pp. 115–140). Beverly Hills, CA: Sage.

Grant, K., O'Koon, J., Davis, T., Roache, N., Poindexter, L., Armstrong, M., Minden, J., & McIntosh, J. (2000). Protective factors affecting low-income urban African American youth exposed to stress. Journal of Early Adolescence, 20, 388–418.

Green, E. (1982). Role of the father in female athletic achievement. Dissertation Abstracts International, 43, 10B

Greenberger, E., & Chen, C. (1996). Perceived family relationships and depressed mood in early and late adolescence: A comparison of European and Asian Americans. Developmental Psychology, 32, 707–716. [Fulltext Link]

Griswold, R. L. (1993). Fatherhood in America: A history. New York: Basic Books.

Hall, E. (1849). A mother's influence. Mother's Assistant, 14, 25–29.

Hanson, S. M., & Bozett, F. W. (Eds.). (1985). Dimensions of fatherhood. Beverly Hills, CA: Sage.

Hanson, S. M., & Bozett, F. W. (Eds.). (1991). Fatherhood and families in cultural context. New York: Springer.

Harris, J. R. (1998). The nurture assumptions: Why children turn out the way they do. New York: Free Press.

Harris, K. N., Furstenberg, F. F., & Marmer, J. K. (1998). Paternal involvement with adolescents in intact families: The influence of fathers over the life course. Demography, 35, 201–216.

Heilbrun, A. B., Jr., Orr, H. K., & Harrell, S. N. (1966). Patterns of parental child rearing and subsequent vulnerability to cognitive disturbance. Journal of Consulting Psychology, 30, 51–59.

Hewlett, B. S. (Ed.). (1992). Father-child relations: Cultural and biosocial contexts. New York: Aldine de Gruyter.

Hull, J. G., Tedlie, J. C., & Zahn, D. A. (1992). Moderator variables in personality research: The problem of controlling for plausible alternatives. Personality and Social Psychology Bulletin, 18, 115–117.

Huttenen, J. (1992). Father's impact on son's gender role identity. Scandinavian Journal of Educational Research, 36, 251–260.

Jacobs, M. A., Spilken, A., & Norman, M. (1972). Perception of faulty parent-child relationships and illness behavior. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 39, 49–55.

Jain, A., Belsky, J., & Crnic, K. (1996). Beyond fathering: Types of dads. Journal of Family Psychology, 10, 431–442. [Fulltext Link]

Jessor, R. (1993). Successful adolescent development among youth in high-risk settings. American Psychologist, 48, 117–126. [Fulltext Link]

Jordan, B., Radin, N., & Epstein, A. (1975). Paternal behavior and intellectual functioning in preschool boys and girls. Developmental Psychology, 11, 407–408.

Kagan, J. (1978, August). The parental love trap. Psychology Today, 54, 57, 58, 61–91.58

Kaplan, A. (1964). The conduct of inquiry: Methodology for behavioral science. Scranton, PA: Chandler.

Kelly, J. W., & Worell, L. (1976). Parent behavior related to masculine, feminine, and androgynous sex role orientations. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 44, 843–851.

Kerr, M. E., & Bowen, M. (1988). Family evaluation. New York: Norton.

Khaleque, A., & Rohner, R. P. (in press). Perceived parental acceptance-rejection and psychological adjustment: A meta-analysis of cross-cultural and intracultural studies. Journal of Marriage and the Family.

Kim, K., & Rohner, R. P. (2001). Parental warmth, control, and involvement in schooling: Predicting academic achievement among Korean American adolescents. Manuscript submitted for publication.

Komarovsky, M. (1976). Dilemma of masculinity: A study of college youth. New York: Norton.

Kroupa, S. (1988). Perceived parental acceptance and female juvenile delinquency. Adolescence, 23, 171–185.

Kurdek, L. A., & Fine, M. A. (1994). Family acceptance and family control as predictors of adjustment in young adolescents: Linear, curvilinear, or interactive effects? Child Development, 65, 1137–1146.

Kurdek, L. A., & Sinclair, R. J. (1988). Adjustment of young adolescents in two-parent nuclear, stepfather, and mother-custody families. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56, 91–96.

Lamb, M. E. (1975). Fathers: Forgotten contributors to child development. Human Development, 18, 245–266.

Lamb, M. E. (Ed.). (1981). The role of the father in child development (2nd ed.). New York: Wiley.

Lamb, M. E. (1986). The changing role of fathers. In M. E. Lamb (Ed.), The father's role: Applied perspectives (pp. 3–28). New York: Wiley.

Lamb, M. E. (1997). Fathers and child development: An introductory overview and guide. In M. E. Lamb (Ed.), The role of the father in child development (pp. 1-18). New York: Wiley.

Lamb, M. E. (2000). The history of research on father involvement: An overview. Marriage and Family Review, 29, 23–42.

Lamb, M. E., Pleck, J. H., Charnov, E. L., & Levine, J. A. (1987). A biosocial perspective on paternal behavior and involvement. In J. B. Lancaster, J. Altmann, A. S. Rossi, & L. R. Sherrod (Eds.), Parenting across the lifespan: Biosocial dimensions (pp. 111–142). New York: Aldine de Gruyter.

La Rossa, R. (1997). The modernization of fatherhood: A social and political history. Chicago: University of Chicago Press.

La Rossa, R., Jaret, E., Gadgil, M., & Wynn, G. R. (2000). The changing culture of fatherhood in comic-strip families: A six-decade analysis. Journal of Marriage and the Family, 62, 375–387.

Lee, H. (1960). To kill a mockingbird. New York: J. B. Lippincott.

Lefkowitz, M., & Tesiny, E. (1984). Rejection and depression: Prospective and contemporaneous analyses. Developmental Psychology, 20, 776–785. [BIOSIS Previews Link]

Lidz, R. W., & Lidz, T. (1949). The family environment of the schizophrenic patient. American Journal of Psychiatry, 106, 332–345.

Lidz, T., Parker, B., & Cornelison, A. (1956). The role of the father in the family environment of the schizophrenic patient. American Journal of Psychiatry, 113, 126–132.

Loeber, R., & Stouthamer-Loeber, M. (1986). Family factors as correlates and predictors of juvenile conduct problems and delinquency. In M. Tonry & N. Morris (Eds.), Crime and justice (Vol. 7, pp. 29–149). Chicago: University of Chicago Press.

Lupton, D., & Barclay, L. (1997). Constructing Fatherhood: Discourses and experiences. London: Sage.

Maccoby, E. E., & Martin, J. A. (1983). Socialization in the context of the family: Parent-child interaction. In E. M. Hetherington (Ed.), Socialization, personality, and social development (Vol. 4, 4th ed., pp. 1–101). New York: Wiley.

Mackey, W. C. (1996). The American father: Biocultural and developmental aspects. New York: Plenum.

Marsiglio, W., Amato, P., Day, R. P., & Lamb, M. E. (2000). Scholarship on fatherhood in the 1990s and beyond. Journal of Marriage and the Family, 62, 1173–1191.

Matsuda, K., & Ritblatt, S. (1998, November). The impact of family parenting styles on the separation-individuation process among adult only-children. Paper presented at the 60th Annual Conference of the National Council on Family Relations, Milwaukee, WI.

McPherson, S. R. (1974). Parental interactions of various levels. Journal of Nervous and Mental Disease, 158, 424–431.

Mead, M. (1956). Some theoretical considerations on the problem of mother-child separation. In D. G. Haring (Ed.), Personal character and cultural milieu (pp. 637–649). Syracuse, NY: Syracuse University Press.

Millen, L., & Roll, S. (1997). Relationships between sons' feelings of being understood by their fathers and measures of the sons' psychological functioning. Journal of Genetic Psychology, 130, 19–25.

Monkman, J. A. (1958). The relationship between children's adjustment and parental acceptance. Dissertation Abstracts, 19, 1117–1118.

Mussen, P. H. (1961). Some antecedents and consequences of masculine sex-typing in adolescent boys. Psychological Monographs, 75(2, Whole No. 506).

Mussen, P. H., & Distler, L. (1959). Masculinity, identification, and father-son relationships. Journal of Abnormal and Social Psychology, 59, 350–356.

Musser, J., & Fleck, J. (1983). The relationship of paternal acceptance and control to college females' personality adjustment. Adolescence, 18, 907–916.

Nash, J. (1965). The father in contemporary culture and current psychological literature. Child Development, 36, 261–291.

Orlofsky, J. L. (1979). Parental antecedents of sex-role orientation in college men and women. Sex Roles, 5, 495–512.

Paley, B., Conger, R., & Harold, G. (2000). Parents' affect, adolescent cognitive representations, and adolescent social development. Journal of Marriage and the Family, 62, 761–776.

Parke, R. D. (1985). Foreword. In S. M. H. Hanson & F. W. Bozett (Eds.), Dimensions of fatherhood (pp. 9-12). Beverly Hills, CA: Sage.

Parke, R. D. (1995). Fathers and families. In M. H. Bornstein (Ed.), Handbook of parenting: Vol. 3. Status and social conditions of parenting (pp. 27-63). Mahwah, NJ: Erlbaum.

Parke, R. D. (1996). Fatherhood. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Parsons, T., & Bales, R. F. (Eds.). (1955). Family, socialization, and interaction process. New York: Free Press.

Patterson, G. R., Reid, J. B., & Dishion, T. J. (1992). Antisocial boys. Eugene, OR: Castalia.

Payne, D. E., & Mussen, P. H. (1956). Parent child relations and father identification among adolescent boys. Journal of Abnormal and Social Psychology, 52, 358–362.

Peppin, B. H. (1962). Parental understanding, parental acceptance, and the self concept of children as a function of academic over and under achievement. Dissertation Abstracts, 23(11), 4422–4423.

Peterson, D. R., Becker, W. C., Hellmer, L. A., Shoemaker, D. J., & Quay, H. C. (1959). Parental attitudes and child adjustment. Child Development, 30, 119–130.

Peterson, D. R., Becker, W. C., Shoemaker, D., Luria, Z., & Hellmer, L. A. (1961). Child behavior problems and parental attitudes. Child Development, 32, 151–162.

Phares, V. (1992). Where's Poppa? The relative lack of attention to the role of fathers in child and adolescent psychopathology. American Psychologist, 47, 656–666. [Fulltext Link]

Phares, V. (1996). Fathers and Developmental Psychology. New York: Wiley.

Phares, V. (1997). Psychological adjustment, maladjustment, and father-child relationships. In M. E. Lamb (Ed.), The role of the father in child development (3rd ed., pp. 261-283). New York: Wiley.

Phares, V., & Compas, B. E. (1992). The role of fathers in child and adolescent psychopathology: Make room for Daddy. Psychological Bulletin, 111, 387–412. [Fulltext Link]

Pleck, E. H., & Pleck, J. H. (1997). Fatherhood ideals in the United States: Historical dimensions. In M. E. Lamb (Ed.), The role of the father in child development (3rd ed., pp. 33-48). New York: Wiley.

Pleck, J. H. (1997). Paternal involvement: Level, sources, and consequences. In M. E. Lamb (Ed.), The role of the father in child development (3rd ed., pp. 66–103). New York: Wiley.

Prendergast, T., & Schaefer, E. (1974). Correlates of drinking and drunkenness among high school students. Quarterly Journal in the Study of Alcoholism, 35, 232–242.

Radin, N. (1981). The role of the father in cognitive/academic and intellectual development. In M. Lamb (Ed.), The role of the father in child development (2nd ed., pp. 379–427). New York: Wiley.

Radin, N., & Russell, G. (1983). Increased father participation and child development outcomes. In M. Lamb & A. Sagi (Eds.), Fatherhood and family policy (pp. 191-218). Hillsdale, NJ: Erlbaum.

Radin, N., & Sagi, A. (1982). Childrearing fathers in intact families in Israel and the U.S.A. Merrill-Palmer Quarterly, 28, 111–136.

Radin, N., Williams, E., & Coggins, K. (1993, October). Paternal involvement in childrearing and the school performance of Native American children: An exploratory study. Paper presented at the Conference on Race/Ethnic Families in the U. S., Provo, UT.

Rapoport, R., Rapoport, R. N., Strelitz, Z., & Kew, S. (1977). Fathers, mothers, and society. New York: Basic Books.

Renk, K., Phares, V., & Epps, J. (1999). The relationship between parental anger and behavior problems in children and adolescents. Journal of Family Psychology, 13, 209–227. [Fulltext Link]

Reuter, M., & Biller, H. (1973). Perceived nurturance, availability, and personality adjustment of college males. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 40, 339–342.

Richter, J., Richter, G., & Eisemann, E. (1990). Parental rearing behaviour, family atmosphere, and adult depression: A pilot study with psychiatric inpatients. Acta Psychiatrica Scandinavica, 82, 219–222. [BIOSIS Previews Link]

Rohner, R. P. (1960). Child acceptance-rejection and modal personality in three Pacific societies. Unpublished master's thesis, Stanford University, Stanford, CA.

Rohner, R. P. (1975). They love me, they love me not: A worldwide study of the effects of parental acceptance and rejection. New Haven, CT: HRAF Press.

Rohner, R. P. (1986). The warmth dimension: Foundations of parental acceptance-rejection theory. Newbury Park, CA: Sage.

Rohner, R. P. (1994). Patterns of parenting: The warmth dimension in worldwide perspective. In W. J. Lonner & R. S. Malpass (Eds.), Readings in psychology and culture (pp. 113-120). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.

Rohner, R. P. (1995). [Semantic analysis of students' conceptions of "fathering" versus "mothering"]. Unpublished raw data.

Rohner, R. P. (1998). Father love and child development: History and current evidence. Current Directions in Psychological Science, 7, 157–161.

Rohner, R. P. (1999). Acceptance and rejection. In D. Levinson, J. Ponzetti, & P. Jorgensen (Eds.), Encyclopedia of human emotions (Vol. 1, pp. 6–14). New York: Macmillan Reference.

Rohner, R. P. (2001). Parental acceptance and rejection bibliography [On-line]. Retrieved from http://vm.uconn.edu/~rohner/CSPARBL.html

Rohner, R. P., & Britner, P. A. (in press). Worldwide mental health correlates of parental acceptance-rejection: Review of cross-cultural and intracultural evidence. Cross-Cultural Research.

Rohner, R., & Brothers, S. (1999). Perceived parental rejection, psychological maladjustment, and borderline personality disorder. Journal of Emotional Abuse, 1, 81–95.

Rohner, R. P., & Nielsen, C. C. (1978). Parental acceptance and rejection: A review and annotated bibliography of research and theory. New Haven, CT: Human Relations Area Files.

Rohner, R. P., & Rohner, E. C. (1981). Parental acceptance-rejection and parental control: Cross-cultural codes. Ethnology, 20, 245–260.

Rohner, R. P., & Rohner, E. C. (1982). Enculturative continuity and the importance of caregivers: Cross-cultural codes. Behavior Science Research, 17, 91–114.

Rothbaum, F., & Weisz, J. R. (1994). Parental caregiving and child externalizing behavior in nonclinical samples: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 116, 55–74. [Fulltext Link]

Rowe, D. C. (1994). The limits of family influence: Genes, experience and behavior. New York: Guilford Press.

Rowe, D. C. (2001). The nurture assumption persists. American Psychologist, 56, 168–169. [Fulltext Link]

Russell, A., & Russell, G. (1996). Positive parenting and boys' and girls' misbehaviour during a home observation. International Journal of Behavioral Development, 19, 291–307. [BIOSIS Previews Link]

Schwartz, J. C., Barton-Henry, M., & Pruzinsky, T. (1985). Assessing child-rearing behaviors: A comparison of ratings made by mother, father, child, and sibling on the CRPBI. Child Development, 56, 462–479. [BIOSIS Previews Link]

Sears, R. R. (1970). Relation of early socialization experience to self-concepts and gender role in middle childhood. Child Development, 41, 267–289. [BIOSIS Previews Link]

Siantz, M., & Smith, M. (1994). Parental factors correlated with developmental outcome in the migrant Head Start child. Early Childhood Research Quarterly, 9, 481–503.

Silverstein, L. B., & Auerbach, C. F. (1999). Deconstructing the essential father. American Psychologist, 54, 397–407. [Fulltext Link]

Silverstein, L. B., & Phares, V. (1996). Expanding the mother-child paradigm: An examination of dissertation research, 1986-1994. Psychology of Women Quarterly, 20, 39–53.

Simons, R. L., Whitbeck, L. B., Conger, R. D., & Melby, J. N. (1990). Husband and wife differences in determinants of parenting: A social learning and exchange model of parental behavior. Journal of Marriage and Family, 52, 375–392.

Stagner, R. (1933). The role of parents in the development of emotional instability. Psychological Bulletin, 30, 696–697.

Stearns, P. N. (1991). Fatherhood in historical perspective: The role of social change. In F. W. Bozett & S. M. H. Hanson (Eds.), Fatherhood and family in cultural context (pp. 28–52). New York: Springer.

Stendler, C. B. (1950). Sixty years of child training practices. Journal of Pediatrics, 36, 122–134.

Sunley, R. (1955). Early nineteenth-century American literature on child rearing. In M. Mead & M. Wolfenstein (Eds.), Childhood in contemporary cultures (pp. 150–167). Chicago: University of Chicago Press.

Tacon, A., & Caldera, Y. (2001). Attachment and parental correlates in late adolescent Mexican American women. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 23, 71–88.

Terman, L. M., & Merrill, M. A. (1960). The Stanford-Binet Intelligence Scale. Boston: Houghton Mifflin.

Veneziano, R. (1998, February). The influence of paternal warmth and involvement on offspring behavior: Holocultural evidence. Paper presented at the meeting of the Society for Cross-Cultural Research, Tampa, FL.

Veneziano, R. (2000). Perceived paternal and maternal warmth and African American and European American youths' psychological adjustment. Journal of Marriage and the Family, 62, 123–132.

Veneziano, R., & Rohner, R. (1998). Perceived paternal acceptance, paternal involvement, and youths' psychological adjustment in a rural, biracial southern community. Journal of Marriage and the Family, 60, 335–343.

Wagner, B., & Philips, D. (1992). Beyond beliefs: Parent and child behaviors and children's perceived academic competence. Child Development, 63, 1380–1391. [BIOSIS Previews Link]

Walters, J., & Stinnett, N. (1971). Parent-child relationships: A decade review of research. Journal of Marriage and the Family, 33, 70–111.

Williams, E., & Radin, N. (1993). Paternal involvement, maternal employment, and adolescents' academic achievement: An 11-year follow-up. American Journal of Orthopsychiatry, 63, 306–312.

Williams, S., & Finley, G. (1997). Father contact and perceived affective quality of fathering in Trinidad. Interamerican Journal of Psychology, 31, 315–319.

Yamasaki, K. (1990). Parental child-rearing attitudes associated with type A behaviors in children. Psychological Reports, 67, 235–239. [BIOSIS Previews Link]

Young, M. H., Miller, B. E., Norton, M. C., & Hill, J. E. (1995). The effect of parental supportive behaviors on life satisfaction of adolescent offspring. Journal of Marriage and the Family, 57, 813–822.

Rohner, Ronald P.1,3; Veneziano, Robert A, 'The Importance of Father Love: History and Contemporary Evidence', Volume 5(4), December 2001, p 382–405, Review of General Psychology, the American Psychological Association, Inc.

Stan Hayward FNF Research Officer, 'A GUIDE TO THE PARENTAL ALIENATION SYNDROME' Have You Been Falsely Accused? READ THIS FIRST AID KIT! False Accusations of Sexual Child Abuse: A First Aid Kit

By Leigh Travis, Ph.D.

K. Alison Clarke-Stewart ,Professor Ph.D. Yale University, Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.

NICHD Early Child Care Research Network. (2001). Early child care and children's peer relationships at 24 and 36 months: The NICHD Study of Early Child Care. Child Development, 72, 1478-1500.

NICHD Early Child Care Research Network. (2000). Factors associated with fathers' caregiving activities and sensitivity with young children. Journal of Family Psychology, 14, 200-219.

NICHD Early Child Care Research Network. (2000). The relation of child care to cognitive and language development. Child Development, 71, 960-980.

NICHD Early Child Care Research Network. (1999). Child outcomes when child care center classes meet recommended standards for quality. American Journal of Public Health, 89, 1072-1077.

Clarke-Stewart, K. A., Goossens, F. A., Allhusen, V. D. (2001). Measuring infant-mother attachment: Is the Strange Situation enough? Social Development, 10, 143-169.

Clarke-Stewart, K. A., Fitzpatrick, M., Allhusen, V., & Goldberg, W. A. (2000). Measuring difficult temperament the easy way. Journal of Behavioral and Developmental Pediatrics, 21, 207-220.

Clarke-Stewart, K. A., Vandell, D. L., McCartney, K., Owen, M. T., & Booth, C. (2000). Effects of parental separation and divorce on very young children. Journal of Family Psychology, 14, 304-326.

Clarke-Stewart, K. A., & Beck, R. J. (1999). Maternal scaffolding and children's narrative retelling of a movie story. Early Childhood Research Quarterly, 14, 409-434.

Clarke-Stewart, K. A. (1998). Historical shifts and underlying themes in ideas about rearing young children in the United States: Where have we been? Where are we going? Early Development & Parenting, 7, 101-117.

Clarke-Stewart, K. A. (1998). Reading with children. Journal of Applied Developmental Psychology, 19, 1-14.

Thompson, W. C., Clarke-Stewart, K. A., & Lepore, S. J. (1997). What did the janitor do? Suggestive interviewing and the accuracy of children's accounts. Law and Human Behavior, 21, 405-426.

Clarke-Stewart, K. A., & Hayward, C. (1996). Advantages of father custody and contact for the psychological well-being of school-age children. Journal of Applied Developmental Psychology, 17, 239-270.

Clarke-Stewart, K. A. (1989). Infant day care: Maligned or malignant? American Psychologist, 44, 266-273.

Clarke-Stewart, K. A., Gruber, C. P., & Fitzgerald, L. M. (1994). Children at home and in day care. Hillsdale NJ: Lawrence Erlbaum Associates.

American Psychiatric Association (1994), Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Third Edition, Revised (DSM-IV). Washington, D.C.: American Psychiatric Association.

Boyd v. Kilgore, 773 So. 2d 546 (Fla. 3d DCA 2000) (Prohibition Denied)

Kilgore v. Boyd, 13th Circuit Court, Hillsborough County, FL., Case No. 94-7573, 733 So. 2d 546 (Fla. 2d DCA 2000) Jan 30, 2001

Gardner, R. A. (1985a), Recent trends in divorce and custody litigation. The Academy Forum, 29(2):3-7.

Gardner, R. A. (1985b), Separation Anxiety Disorder: Psychodynamics and Psychotherapy. Cresskill, NJ: Creative Therapeutics, Inc.

Gardner, R. A. (1986), Child Custody Litigation: A Guide for Parents and Mental Health Professionals. Cresskill, NJ: Creative Therapeutics, Inc.

Gardner, R. A. (1987), The Parental Alienation Syndrome and the Differentiation Between Fabricated and Genuine Child Sex Abuse. Cresskill, NJ: Creative Therapeutics, Inc.

Gardner, R. A. (1987), Child Custody. In Basic Handbook of Child Psychiatry, ed. J. Noshpitz, Vol. V, pp. 637-646. New York: Basic Books, Inc.

Gardner, R. A. (1989), Family Evaluation in Child Custody Mediation, Arbitration, and Litigation. Cresskill, NJ: Creative Therapeutics, Inc.

Gardner, R. A. (1992), The Parental Alienation Syndrome: A Guide for Mental Health and Legal Professionals. Cresskill, NJ: Creative Therapeutics, Inc.

Gardner, R. A. (1998), The Parental Alienation Syndrome, Second Edition. Cresskill, New Jersey: Creative Therapeutics, Inc.

Gardner, R. A. (2001), Therapeutic Interventions for Children with Parental Alienation Syndrome. Cresskill, New Jersey: Creative Therapeutics, Inc.

Gardner, R. A. (2002), Parental alienation syndrome vs. parental alienation: Which diagnosis should be used in child-custody litigation? The American Journal of Family Therapy, 30(2):101-123.

rgardner.com, Articles in Peer-reviewed journals and Published Books on the Parental Alienation Syndrome (PAS). www.rgardner.com/refs

Gardner, R. A. Testimony Concerning the Parental Alienation Syndrome Has Been Admitted in Courts of Law in Many States and Countries. www.rgardner.com/refs

Warshak, R. A. (1999), Psychological syndromes: Parental alienation syndrome. Expert Witness Manual, Chapter 3-32. Dallas, TX:State Bar of Texas, Family Law Section.

Gardner, R. A. (2001), Current controversies regarding parental alienation syndrome. The

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

http://www.rgardner.com/ Dr. Richard A. Gardner's site - the innovator of the term Parental Alienation Syndrome and a source of information, books and he acts as an expert witness.

http://www.education.mcgill.ca/pain/The Canadian Parental Alienation Information Network (P.A.I.N.) and involves the team from McGill University, including Dr. Glenn F. Carwright and Despina Vassiliou.

http://www.parentalalienation.com/ is Dr. Douglas Darnall's site. He deals with Parental Alienation -- the state proceeding the full-fledged PAS -- as well as Parental Alienation Syndrome. Dr. Darnall also has a book available through his site.

http://www.spig.clara.net/ Shared Parenting Information Group (SPIG) UK. An excellent site in the UK with a lot of useful information. It also has a PAS section that has an exhaustive article list.

http://www.robin.no/~dadwatch/ links to Dad Watch and Aktive Fedre (a Norwegian group) with information on PAS.

http://fnf.org.uk/ Families Need Fathers is a UK group with a collection of good information, including a Parental Alienation section.

http://www.familycourts.com/ The Family Court Reform Council of America is a California-based US site with some information on PAS.

http://www.mall4us.com/pas.htm is a U.S. group calling itself the Parental Alienation Information Network (P.A.I.N.) It does provide some information on (U.S.) providers of services.

http://www.vev.ch/en/pas/ link's to VeV's PAS newsletter, which you can subscribe to or review some of the material in the current or past issues of the newsletter.

http://homepages.iol.ie/~pe/ is Parental Equity, an Irish group with information on Parental Alienation, including cited statistics.

http://www.acfc.org/, the American Coalition for Fathers & Children has an extensive site with considerable information on a number of topics, including some reports and studies on Parental Alienation.

http://www.familycourt.gov.au/papers/fca3/LODGE.PDF links to Paul Lodge's presentation material from his Alienation Revisited session at the Australian 3rd National Family Court Conference.

http://www.divorcedfather.com/ has an excellent article under the father resources on PAS. This site also promotes Serge Prengel 's book Still A Dad: the divorced father's journey.

Https://ftp3.sagepub.com/cgi-bin/fx/record/stahccc.txt is Phil's Stahl's book Conducting Child Custody Evaluations available from Sage Publishing.

Other Material from Sage by Stahl is found at http://www.sagepub.co.uk/books/details/a237402.html

http://members.xoom.com/WWDD/noframes.htm is an excellent site with a number of articles on PAS and other related topics.

http://www.divorcesource.com/archives/alienation.shtml provides the Ward and Harvey article above in a hypertext format.

http://www.bpdcentral.com/ deals with Borderline Personality Disorder (it is not the disorder that is borderline). This condition seems to be found in many alienating parents.

http://www.stanford.edu/~corelli/borderline.html also deals with BPD and states that some 10-14% of the population is affected, and that it is 2-3 times more common in women than in men.

http://www.angelfire.com/biz2/dnavarre/ParentalAlienationSyndrome.htm

http://www.fact.on.ca/Info/pas/links/pas_link.htm

http://www.equalparenting.org/

www.sospapa

www. OurCourtsSuck.com

http://www.in2.gr/dman.php?id=4005

http://www.mensrights.com.au/index.php?menu_cd=met&cat_cd=met

http://dir.groups.yahoo.com/dir/Family___Home/Parenting/Dads?show_groups=1

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Κατά τους: Peggie Ward, Ph.D. and J. Campbell Harvey

Children's Bill of Rights

All children shall enjoy the following inalienable rights:

1.The right to be treated as important human beings, with unique feelings, ideas and desires and not as a source of argument between parents.

2.The right to a sense of security and belonging derived from a loving and nurturing environment which shelters them from harm.

3.The right to a continuing relationship with both parents and the freedom to receive love from and express love for both.

4.The right to "listening parents."

5.The right to express love and affection for each parent without having to stifle that love because of fear of disapproval by the other parent.

6.The right to grow and flourish in an atmosphere free of exploitation, abuse and neglect.

7.The right to know that their parents' decision to divorce is not their responsibility and that they will still be able to live with each parent.

8.The right to continuing care and guidance from both parents where they can be educated in mind, nourished in spirit, and developed in body, in an environment of unconditional love.

9.The right to honest answers to questions about the changing family relationships.

10.The right to know and appreciate what is good in each parent without one parent degrading the other.

11.The right to have a relaxed, secure relationship with both parents without being placed in a position to manipulate one parent against the other.

12.The right to have one parent not undermine time with the other parent by suggesting tempting alternatives or by threatening to withhold activities with the other parent as a punishment for the children's wrongdoing.

13.The right to be able to experience regular and consistent parental contact and the right to know the reason for not having regular contact.

14.The right to be a kid and to be insulated from the conflict and problems of parents.

15.The right to be taught, according to their developmental levels, to understand values, to assume responsibility for their actions, and to cope with the just consequences of their choices.

16.The right to be able to participate in their own destiny.

Ratify these rights for your children and you will give them better protection than any law could ever provide.

From Putting Kids First: Walking Away From a Marriage Without Walking Over the Kids by Michael Oddenino, attorney for the Children's Rights Council. ISBN 1-8848862-03-9.

Reprinted with permission. Distribution by Publisher's Distribution in Salt Lake City, Utah 1-800-922-9681.